Eén ding is zeker. Alleen al de term ‘hoog sensitiviteit’ roept bij verscheidene mensen weerstand op. Soms ook bij hen die zelf met deze eigenschap geboren zijn. Waar komt die weerstand toch vandaan?

Foute associaties
In de eerste plaats is het zo dat een benaming nooit de hele lading dekt. Hierdoor is er ruimte voor persoonlijke of maatschappelijke associaties en bijbehorende oordelen, die niet altijd kloppen. Zo bestaat bij sommigen de indruk dat het iets zweverig is, dat hoog gevoelige kinderen nergens tegen kunnen (lees: zwak zijn) of dat het een modeverschijnsel is, waarmee ouders hun kinderen verbijzonderen. Graag corrigeer ik hier deze foutieve associaties.

Zweverig
Hoog sensitiviteit is allerminst zweverig. Het is heel concreet en een hele normale variatie in het karakter. Het gaat om mensen met een actief zenuwstelsel en een brein dat wat anders werkt (wetenschappelijk aangetoond met f-MRI-scans), waardoor ze veel en diep nadenken. Het gegeven dat biologen aangetoond hebben dat het ook bij tal van diersoorten voorkomt, laat zien dat hoog sensitiviteit een hele natuurlijke eigenschap is. Er zijn zelfs indicaties dat het in ons plantenrijk voorkomt!

Modegril
Een modeverschijnsel is het evenmin. Wel is de bekendheid, sinds Carl Jung en Pavlov er rond 1900 over schreven (met andere terminologie), flink toegenomen. De psycholoog Elaine Aron heeft het vanaf 1996 echt op de kaart gezet met publicaties van haar wetenschappelijke onderzoeken en boeken. Deze boeken hebben ervoor gezorgd dat het onder een groot publiek meer bekendheid kreeg. Statistisch gezien is zeker 1 op de 5 mensen in jouw omgeving hoog sensitief. Niet zo vreemd dus dat je er – nu er meer bekendheid is – steeds meer over hoort! Verder is het herkennen van hooggevoeligheid bij je kind (of bij jezelf) absoluut niet bedoeld om te verbijzonderen, maar om hem te helpen zichzelf beter te begrijpen, zodat hij goed voor zichzelf kan zorgen!

Zwakte
Wat de associatie met zwakheid betreft: elke eigenschap heeft zijn plus- en minpunten. En in elke kwaliteit (zoals gevoelig zijn) kan je doorschieten en dan beland je in je valkuil (overgevoelig). Dat geldt dus ook voor allerlei aspecten die samenhangen met hoog sensitiviteit. Wanneer het echter geassocieerd wordt met zwakte, dan gaat het eigenlijk niet over de eigenschap zelf. Die is niet goed of slecht. Die is er simpelweg met alles wat erbij hoort. Als een gevoelig kind zichzelf zwak voelt, dan betekent dat dat hij nog niet om kan gaan met de uitdagingen ervan. Dit kan hij leren door onder andere de kwaliteiten ervan te ontdekken en bewust in te zetten. En wanneer een ánder het als een zwakte ziet, dan is er bij die persoon simpelweg een gebrek aan kennis over de eigenschap. Door er meer over te praten, schrijven en delen leren zij ook wat het werkelijk inhoudt.

Hoog
Wellicht is een groot deel van de weerstand ook wel toe te schrijven aan het woord HOOG in de benaming van deze eigenschap. Dit kan opgevat worden als een kwalitatieve term, die zou impliceren dat iemand hoger in de rangorde zou staan of verheven is. Dit is echter niet waarnaar het verwijst! Hoog is in deze context een kwantitatieve aanduiding die verwijst naar grote intensiteit! Want dat is de kern van hoog sensitiviteit: het met hoge intensiteit waarnemen, opmerken, voelen en verwerken.

Andere term?
Is er dan een andere term nodig, die minder misverstanden en weerstand oproept? Elaine Aron, die deze naam bedacht heeft, zegt zelf dat Highly sensitivity wellicht vervangen moet worden door een andere term, zoals bijvoorbeeld Environmental sensitivity. Ik weet het niet. Goed beschouwd is de huidige term zo gek nog niet! Ga maar eens na wat sensitief betekent. Volgens Van Dale wil het zeggen: zeer ontvankelijk voor indrukken, overgevoelig. De eerste betekenis is heel treffend voor deze eigenschap. Verder is het zo dat het woord ‘sensitief’ in dit geval afgeleid is van het Engelse woord ‘senses’. Dit heeft een bredere betekenis dan het Nederlandse ‘sensitief’ en kan zintuigen, gevoel en verstand betekenen. En deze drie betekenissen zijn allemaal van toepassing op deze eigenschap! Immers: een hoog sensitief kind:

• Neemt met zijn zintuigen veel en gedetailleerd waar
• De waarnemingen roepen een intens gevoel (emotie) op
• Het verstand (brein) verwerkt alles diepgaand

Persoonlijk vind ik het dus best een passende benaming!

Ik geloof dat het belangrijker is om de kennis over en inzicht in hooggevoeligheid te vergroten! Bij zowel de hoog sensitieve kinderen zelf als hun omgeving. Opdat ze meer zichzelf kunnen zijn, krachtig opgroeien en (net als iedereen) met hun talenten de wereld een stukje mooier maken! Daar zet ik me al vanaf 2010 met veel liefde voor in!

Wil jij ook hoog sensitieve kinderen ondersteunen? Jouw kennis over hoog sensitiviteit verder verdiepen en verbreden en concrete tools hebben voor de uitdagingen? Je verblijden met deze eigenschap en dit overdragen aan anderen? Dan ben je van harte welkom bij de Training ‘Coach Eigentijdse Kinderen’!

Meer info

• Voor ouders: mini-cursus ‘Begrijp hoog sensitieve kinderen’
• Voor profs (coaches, leerkrachten, RT-ers etc): Training ‘Coach Eigentijdse Kinderen’
• Voor hooggevoelige kinderen: Eigentijdse Kids Begeleiding
• Lezen: lees hier een blog over andere misvattingen omtrent HS