Het thema ANGST komt regelmatig mijn praktijk binnen. Soms in het klein en soms heel groot. De ene keer meer in de hoedanigheid van onzekerheid en de andere keer meer als zorgen. Alleen al dat maakt het complex.
Nuttige emotie
Angst is een hele normale, menselijke emotie. Het roept een automatisch en aangeboren fysiologische reactie op die ons waarschuwt voor (dreigend) gevaar en ons leert wat veilig is en wat niet. Daarmee is het dus een heel nuttige emotie. Tegelijkertijd heeft angst ook behoorlijk wat uitdagingen.
Verkramping
Hoe nuttig angst ook is, je voelt je niet fijn als je bang bent. Dat geldt al helemaal voor een hoog sensitief kind, dat emoties intenser ervaart. Je lichaam is gespannen en maakt stresshormonen aan. Je denken vernauwd zich en je hele systeem verkrampt als het ware. Gebeurt dit te vaak, dan heeft het een negatieve invloed op je zelfbeeld en je welzijn.
Onzekerheid als oorzaak & gevolg
Angst speelt vaker een rol in ons dagelijks leven dan we ons bewust zijn. En al helemaal als een kind weinig zelfvertrouwen heeft. Hoe onzekerder een gevoelig kind, hoe vaker hij geneigd is om bij het nemen van een beslissing zich (deels) te laten leiden door angst. Bijvoorbeeld de angst over wat andere kinderen ervan zouden denken of de angst een foute keuze te maken. Het gevaar hiervan is dat het zelfvertrouwen verder daalt, omdat het kind de mening van anderen op de eerste plaats zet in plaats van zichzelf. Zo kan hij in een neerwaartse spiraal terecht komen.
Onderdrukte angst
Helaas is het zo dat in onze maatschappij angst vaak als een teken van zwakte wordt gezien. Daarom proberen we deze emotie in het bijzijn van anderen vaak te onderdrukken. Het gevolg hiervan is dat:
- De angst blijft bestaan.
- Het onderdrukken kost veel energie.
- Als de angst opnieuw getriggerd wordt (en dat is een kwestie van tijd), is de angst veel groter en staat niet meer in verhouding met wat er gebeurt. Bij dit soort ‘opgestapelde angst’ is het ingewikkelder om te achterhalen wat de oorzaak is.
Bang voor bang
De grootste moeilijkheid bij angst is dat je je ook bang kan voelen als er geen gevaar of dreiging (meer) is. Als dit gevoel aanhoudt of vaak terugkeert, dan kan het een overmatige angst worden, die je dagelijkse welbevinden en functioneren sterk beïnvloedt. Je wordt uiteindelijk bang voor de angst en komt dan in een neerwaartse spiraal terecht. Waarom dit zo is, hoe dat in fysiologisch opzicht werkt en hoe je het kan doorbreken komt aan bod in de mini-cursus ‘Omgaan met ANGST & Zorgen maken’.
Herkenning angst
Sommige kinderen geven duidelijk met woorden aan dat ze bang zijn en ook waarvoor. Maar ook het gedrag van kinderen, die minder verbaal uiting geven aan hun emoties, kan duiden op de aanwezigheid van angst. Denk hierbij aan:
- Regelmatig buikpijn en/of hoofdpijn (angst onderdrukken)
- Niet naar school willen, niet willen spelen met vriendjes, niet op een sportclub o.i.d. willen (vermijdingsgedrag)
- Prikkelbaar
- Snel huilen, jonger gedrag
- Driftbuien (angst overschreeuwen)
- Clownesk gedrag (angst verhullen)
Hoe omgaan met ANGST?
“Je hoeft niet bang te zijn, hoor!” is een veel gehoorde respons op een bang kind. Hoe goed dit ook bedoeld is, we ontkennen hiermee de angst van het kind. De angst zal dan alleen maar toenemen, omdat hij zich niet begrepen voelt. Bagatelliseer de angst van een kind dus nooit. Laat je aan de andere kant ook niet meeslepen door de angst. Als je merkt dat je wel die neiging hebt en in de overbescherming schiet, dan is het goed om na te gaan wat de angst van je kind bij jou aan (oude) angsten & zorgen triggert. Ook deze wisselwerking tussen jou en je kind maakt angst & zorgen een complex iets. Een beetje hulp om dit te ontrafelen kan daarom heel fijn zijn!
Meer info
Wil je meer weten over hoe je een gevoelig kind kan helpen bij angst & zorgen maken? Je bent van harte welkom bij de mini-cursus ‘Omgaan met ANGST & Zorgen maken’ op 23 november 2018 (19.30 – 22.00 uur). Wil je liever in een 1-op-1 gesprek inzicht & tips krijgen, dan kan een afspraak maken voor een ouderconsult.