Op de school van mijn dochter help ik in de aanloop naar het Sinterklaasfeest vaak mee met de activiteit ‘speculaaspoppen versieren’. Alle kinderen van groep 1 tot en met 8 genieten er elk jaar weer van! En ik ook! Even uit het hoofd en lekker creatief aan de slag! Maar wie schets mijn verbazing afgelopen maand als de juf van de onderbouw met de eerste groep kleuters komt en ze op het hart drukt om ook patroontjes te maken met de vlokken of gekleurde manna……? Terwijl juist dit soort activiteiten een welkom intermezzo vormt, waarbij de creativiteit vrij kan stromen! Waarom moeten kinderen patronen maken en binnen de lijntjes kleuren?
Kinderen worden van jongs af aan al getraind om zich in te tomen. Eén van de eerste vaardigheden die een kleuter moet verwerven, is kleuren binnen de lijntjes. Zo leert een kind al op jonge leeftijd zijn fantasie en creativiteit te onderdrukken. Een kind dat binnen de lijntjes kleurt en patronen legt op een speculaaspop wordt immers geprezen. Het kind dat buiten de lijntjes kleurt en zijn speculaaspop naar vrije expressie versiert, wordt aangesproken op zijn ‘slordigheid’.
Bij de meeste kinderen piekt creativiteit rond het 5e jaar. Maar dankzij het onderwijssysteem is het bij een 8-jarig kind al gehalveerd! Niet zo gek als je in ogenschouw neemt dat kinderen op school overwegend stil moeten zitten, geen ‘moeilijke’ mogen vragen mogen stellen, ‘normaal’ gedrag moeten vertonen en dat ze afgerekend worden op cognitieve prestaties. Het moet zich voegen naar het gemiddelde of het valt buiten de boot.
Vooral voor hoog sensitieve kinderen is het heel belangrijk dat hun creativiteit – in de breedste zin van het woord – mag stromen. Krijgen ze daar onvoldoende gelegenheid voor, dan gaan ze zich onrustig voelen en kunnen ze ook onvoldoende uitdrukking kunnen geven wie zijn zijn en wat belangrijk voor hen is. Of zoals Pearl Buck het zo mooi zegt in een gedicht over hoogsensitiviteit: “He must create, must pour out creation. By some strange, unknown, inward urgency he is not really alive unless he is creating.”
Natuurlijk hebben de meeste leerkrachten het beste met de kinderen voor en zijn ze er zich niet altijd van bewust wat een druk ze leggen op de kinderen. Daarnaast is het zo dat ook zij zelf onder druk staan van ‘het systeem’, want scholen worden ook afgerekend op Cito scores. Toch kan je als individuele leerkracht nog veel betekenen voor de kinderen. Door ze bijvoorbeeld de ruimte te geven om buiten de lijntjes te kleuren! Geef de kinderen ook de gelegenheid om ontdekkings- en ervaringsgericht te leren! Neem ze eens mee naar buiten en laat ze leren via de natuur en door middel van bewegen, muziek, kleuren en experimenteren! Er zijn veel meer intelligenties dan alleen de logisch en analytische, zoals Howard Gardner met zijn meervoudige intelligentie theorie ontdekte!
Meer informatie
- Bekijk hier de korte film: ‘Doen is de beste manier van denken’
- Lees hier meer over ‘Ik leer anders+’